પ્રાતસમેં સમરોં શ્રીવલ્લભ

શ્રીમહાપ્રભુજીનું પદ

(રચનાઃ ગો. શ્રીદ્વારકેશજી)

(રાગઃ ભૈરવ)

પ્રાતસમેં સમરોં શ્રીવલ્લભ શ્રીવિઠ્ઠલનાથ પરમ સુખકારી,
ભવદુઃખહરન ભજનફલપાવન કલિમલહરનપ્રતાપ મહારી  (૧)

શરન આયે છાંડત નાહિ કબહું બાંહ ગહે કી લાજ વિચારી,
તજો અન્ય આશ્રય, ભજો પદ પંકજ, ‘દ્વારકેશ’ પ્રભુ કી બલહારી  (૨)

ભાવાર્થઃ

સવારનો સુંદર સમય છે. સવારે  જાગીને સૌ પ્રથમ સ્મરણ કોનું કરીશું ? જે આપણને સર્વ રીતે સુખરૂપ હોય, તેનું જ સ્મરણ કરવું ગમે. સેવામાં પ્રભુને જગાવતાં પૂર્વે પણ કોનું સ્મરણ સૌ પ્રથમ કરીશું ? જેમની કૃપાથી આ અલૌકિક સેવાનો આનંદ પ્રાપ્ત થવાનો છે. તેમનું જ સ્મરણ કરવાનું હોય. માટે, ભક્ત કવિ કહે છે કેઃ ‘વહેલી સવારે હું શ્રીવલ્લભ અને શ્રીવિઠ્ઠલપ્રભુનું સ્મરણ કરું છું. કારણ, તેઓ પરમ સુખ આપનારાં છે. આપણા લૌકિક અને અલૌકિક સર્વ પ્રકારના સુખ તેમના દ્વારા આપણને પ્રાપ્ત થાય છે.’

શ્રીવલ્લભ અને શ્રીવિઠ્ઠલનાથના સ્વરૂપનું ભક્ત કવિ હવે વર્ણન કરે છેઃ ‘આપ પરમ સુખકારી કેમ છે, તેનાં કારણ આપે છે. (૧) શ્રીવલ્લભ અને શ્રીવિઠ્ઠલ જન્મમરણના દુઃખ હરનારા છે. તેમના શરણે આવ્યા પછી હવે આપણે ફરી બીજો જન્મ લેવો પડશે નહીં, માટે આપ ભવદુઃખહરણ છે. (ર) તેમના શરણે આવવાથી એક બીજું સુખ મળ્યું છે, જે બીજા મનુષ્યોને મળ્યું નથી. તે છે પ્રભુની સેવાનો અલૌકિક આનંદ અને અલૌકિક ફળ. આવું પાવન ભજનફળ આપ આપે છે, માટે તેઓ ભજનફલપાવન છે. (૩) શ્રીવલ્લભના શરણે આવેલો અને સેવા કરતો જીવ પણ આજુબાજુના દુઃસંગથી વિમુખ બની જાય, તેવી શક્યતા ખરી. પરંતુ શ્રીવલ્લભ અને શ્રીવિઠ્ઠલનો એવો અલૌકિક મહાન પ્રતાપ છે કે તેમનો દ્રઢ આશ્રય રાખીને રહેનાર ભક્તોને, કલિયુગના દોષ લાગતા નથી. તેઓ કલિયુગના દોષોનું હરણ કરે છે, માટે તેઓ કલિમલહરણપ્રતાપ મહારી છે. (૪) શ્રીવલ્લભનું પ્રતાપબળ અદ્ભુત છે. જીવ સ્વાભાવથી દુષ્ટ છે, છતાં આવા જીવને શરણે લઇ પકડ્યો છે, એટલું જ વિચારી (બાંહ ચહે કી લાજ વિચારી) પોતાના ચરણના શરણે આવેલા જીવોને ક્યારે ય છોડતા નથી.

માટે શ્રીદ્વારકેશજી કહે છે કેઃ ‘હે વૈષ્ણવો, તમે બીજા કોઇનો આશ્રય કરશો નહીં. કેવળ શ્રીવલ્લભ અને શ્રીવિઠ્ઠલના ચરણકમળને ભજો, તેમના જ થઇને રહો. તે પ્રભુની આવી બલિહારી છે.’